ที่ตั้ง
อยู่บนเนินริมถนนตรัง–พัทลุง บริเวณชานเมืองเขตเทศบาลนครตรัง ห่างจากศาลากลางจังหวัดประมาณ 1 กิโลเมตร ภายในบริเวณเป็นสวนสาธารณะและเป็นที่ประดิษฐานรูปหล่อโลหะพระยารัษฎานุประดิษฐ์มหิศรภักดี (คอซิมบี๊)
ประวัติและความสำคัญ
เป็นสถานที่จัดแสดงพันธุ์สัตว์น้ำที่จัดตั้งขึ้นเพื่อให้นักเรียน นักศึกษา และประชาชนทั่วไป ได้ศึกษาเรียนรู้ชีววิทยาพืชน้ำและสัตว์น้ำจืด น้ำกร่อย และน้ำเค็มที่มากกว่า 200 ชนิด จากภายในประเทศและต่างประเทศ โดยแบ่งเป็น 2 ส่วน คือ ส่วนภายในอาคารเป็นที่จัดแสดงสัตว์น้ำชนิดต่าง ๆ และนิทรรศการเกี่ยวกับสัตว์น้ำ อีกส่วนหนึ่งเป็นบ่อแสดงกลางแจ้ง
หลังจากนั้นทางจังหวัดและเทศบาลเมืองตรังตกลงใช้สถานที่ตั้งตำหนักผ่อนกายเป็นที่ก่อสร้างและประดิษฐานรูปหล่ออนุสาวรีย์ ตำหนักผ่อนกายเดิมเป็นที่รับเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 6 และรัชกาลที่ 7 รับรองเจ้านายและข้าราชการ ต่อมาใช้เป็นศาลากลางชั่วคราวเมื่อครั้งย้ายที่ตั้งเมืองมาจากกันตังในปีแรก ๆ ภายหลังตัวตำหนักก็ชำรุดทรุดโทรมไป ทางการจึงใช้สถานที่สำหรับก่อสร้างอนุสาวรีย์
พิธีประดิษฐานรูปหล่อโลหะพระยารัษฎาฯ จัดขึ้นในวันที่ 10 สิงหาคม 2493 ส่วนพิธีเปิดอย่างเป็นทางการพร้อมกับเฉลิมฉลองอนุสาวรีย์ จัดขึ้นในวันที่ 10 เมษายน 2494
แต่นั้นมา ในวันที่ 10 เมษายน ของทุกปี เป็นวันที่ชาวตรังพร้อมใจกันจัดพิธีวางพวงมาลา ณ อนุสาวรีย์ เพื่อระลึกถึงคุณงามความดีของพระยารัษฎาฯ ที่ให้ไว้แก่เมืองตรัง
